SGK maliyeti, işverenlerin çalışanları için devlete ödemek zorunda olduğu sosyal güvenlik primlerini ifade eder. Bu maliyetin doğru hesaplanması, hem yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hem de işletme bütçesinin sağlıklı yönetimi açısından büyük önem taşır. Bu yazıda, SGK maliyetinin nasıl hesaplandığını, hangi unsurlardan oluştuğunu ve işverenlerin bu süreçte nelere dikkat etmesi gerektiğini detaylı biçimde ele alıyoruz.
SGK Maliyeti Nedir?
SGK maliyeti, çalışanların sigorta primleri, işsizlik fonu ve diğer yasal kesintilerin toplamını ifade eder. İşveren, her ay çalışanı için belirli oranlarda prim ödemesi yapar. Bu oranlar brüt maaş üzerinden hesaplanır ve hem işçi hem işveren paylarını kapsar.
SGK Maliyeti Nasıl Oluşur?
SGK maliyeti, brüt maaş üzerinden hesaplanan işveren payı, işçi payı, işsizlik sigortası primi ve diğer zorunlu kesintilerden meydana gelir. Her bir oran, yasal düzenlemelere göre değişiklik gösterebilir ve belirli teşviklerden yararlanmak maliyeti düşürebilir.
İşveren Payı
İşveren, çalışanının brüt maaşı üzerinden yaklaşık %20,5 oranında SGK primi öder. Bu prim, emeklilik, genel sağlık sigortası ve kısa vadeli sigorta kollarını kapsar.
İşçi Payı
Çalışanın maaşından ise %14 SGK primi ve %1 işsizlik sigortası kesintisi yapılır. Bu oranlar doğrudan çalışanın net maaşını etkiler.
SGK Maliyeti Hesaplama Formülü
SGK maliyeti hesaplanırken brüt maaş temel alınır. Hesaplama işlemi şu şekilde yapılır:
- SGK Maliyeti = Brüt Maaş + İşveren SGK Payı + İşveren İşsizlik Primi
Aşağıdaki tabloda örnek bir SGK maliyet hesabı gösterilmiştir:
2025 Yılı İçin SGK Maliyet Hesaplama
| Unsur | Oran (%) | Tutar (Brüt 20.000 TL Üzerinden) |
|---|---|---|
| İşveren SGK Payı | 20,5 | 4.100 TL |
| İşveren İşsizlik Sigortası | 2 | 400 TL |
| Toplam SGK Maliyeti | – | 4.500 TL |
Bu durumda işverenin toplam maliyeti 20.000 TL brüt maaş için 24.500 TL olacaktır.
Bu tablo, SGK maliyetinin brüt maaşla birlikte ne kadar arttığını göstermektedir.
SGK Prim Teşvikleri Nelerdir?
SGK maliyetini azaltmanın en etkili yollarından biri devlet teşviklerinden yararlanmaktır. Bu teşvikler, istihdamı artırmak ve işveren yükünü azaltmak amacıyla uygulanır.
5 Puanlık Prim İndirimi
Bu teşvik, düzenli prim ödeyen ve SGK borcu bulunmayan işverenlere uygulanır. İşveren payında %5 oranında indirim sağlanarak maliyet azaltılır.
Genç ve Kadın İstihdamı Teşviki
18–25 yaş arası gençler ve kadın çalışanlar için işveren primlerinin bir kısmı devlet tarafından karşılanır. Bu sayede işverenin toplam SGK maliyeti düşer.
Brüt Maaş, Net Maaş ve SGK Maliyeti Arasındaki Fark
Brüt maaş, çalışanın kesintiler yapılmadan önceki maaşıdır. Net maaş ise bu kesintilerden sonra çalışanın eline geçen miktardır. SGK maliyeti ise işverenin, bu maaş dışında devlete yaptığı yasal ödemeleri kapsar.
Brüt Maaş Üzerinden Maliyet Hesabı
Brüt maaş arttıkça SGK maliyeti de orantılı şekilde artar. Bu nedenle bütçe planlamasında brüt maaş üzerinden değerlendirme yapmak gerekir.
SGK Maliyetini Etkileyen Faktörler
SGK maliyetini birçok unsur etkileyebilir. Bunlar arasında iş kolu, teşvik durumu, çalışan sayısı ve prim türleri yer alır.
İş Koluna Göre Prim Oranları
Tehlikeli ve çok tehlikeli iş kollarında kısa vadeli sigorta primi oranı daha yüksektir. Bu da toplam maliyeti artırır.
Teşvik Durumu
İşverenin yararlandığı teşvik türü, ödenecek SGK prim oranlarını doğrudan etkiler. Teşvikli işyerlerinde toplam SGK maliyeti daha düşük hesaplanır.
SGK Maliyeti Düşürme Yöntemleri
İşverenler, yasal çerçeve içinde bazı stratejilerle SGK maliyetlerini düşürebilir. Bu yöntemler hem mali disiplin sağlar hem de finansal planlamayı kolaylaştırır.
Teşviklerden Yararlanmak
SGK tarafından sunulan prim indirimleri, işveren yükünü hafifletir. Her işyeri, kendi faaliyet alanına uygun teşvikleri incelemelidir.
Personel Planlaması Yapmak
Kadrolu ve dönemsel personel dengesini sağlamak, gereksiz SGK giderlerini önler. Bu da uzun vadede maliyet avantajı oluşturur.
SGK Maliyeti Hesaplamasında Yapılan Hatalar
İşverenlerin en sık yaptığı hatalardan biri, brüt maaş yerine net maaş üzerinden SGK maliyeti hesaplamaktır. Bu durum, eksik prim bildirimine ve cezai yaptırımlara yol açabilir.
Prim Bildirimlerinde Hatalar
Yanlış bildirilen prim oranları veya eksik gün bildirimleri SGK tarafından idari para cezası uygulanmasına neden olabilir.
Teşvikten Yararlanamama
Bazı işverenler uygun oldukları halde teşviklerden haberdar olmadıkları için maliyet avantajı elde edemezler.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “SGK Maliyeti Nasıl Hesaplanır?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır.
SGK maliyeti neye göre hesaplanır?
SGK maliyeti brüt maaş üzerinden hesaplanır ve işveren ile işçi prim oranları dikkate alınarak belirlenir.
SGK primi kim tarafından ödenir?
SGK primlerinin bir kısmı işçi maaşından kesilirken, büyük bölümü işveren tarafından devlete ödenir.
SGK maliyeti her yıl değişir mi?
Evet, her yıl asgari ücret ve prim oranları değiştiği için SGK maliyeti de buna paralel olarak güncellenir.
SGK teşviklerinden kimler yararlanabilir?
Prim borcu bulunmayan ve yasal yükümlülüklerini düzenli yerine getiren işverenler SGK teşviklerinden yararlanabilir.
Brüt maaş SGK maliyetini nasıl etkiler?
Brüt maaş yükseldikçe SGK maliyeti de artar, çünkü primler doğrudan brüt maaş üzerinden hesaplanır.
SGK maliyeti düşürmek mümkün mü?
Evet, uygun teşviklerden yararlanarak ve doğru planlama yaparak SGK maliyetini önemli ölçüde azaltmak mümkündür.
